اظهارنامه قضایی چیست و چه کاربردی دارد؟❤️【سال1403】⚖️

شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که به مواردی در معاملات و قرارداد ها برخورد کرده باشید که فردی به تعهدات خود عمل نکرده است. در چنین مواقعی می توان قبل از مراجعه به دادگاه، به صورت قانونی از وی درخواست عمل به تعهدات تعیین شده را داشت. بدین ترتیب در این جا بحث ارسال اظهارنامه قضایی مطرح می شود که در ادامه این مقاله به آن می پردازیم. با ما در وکیل برتر ایران همراه باشید تا با این موضوع که اظهارنامه قضایی چیست و چه کاربردی دارد آشنا شده و نحوه تنظیم آن را نیز فرا بگیرید.

اظهارنامه قضایی چیست؟

اظهارنامه قضایی، سندی است که به وسیله آن یک مطلبی را از طریق دادگستری و به طور رسمی به طرف مقابل اعلام می کنید. با توجه به این که مشخصات اظهارکننده و اظهارشونده، تاریخ و محتویات آن در سامانه قوه قضائیه ثبت می شود، می توان بعدا از اظهاریه استفاده کرد. اظهاریه در قانون آیین دادرسی مدنی ایران، ماده ۱۵۶، به این صورت تعریف شده است:

“هر کس می تواند قبل از ارائه دادخواست، حق خود را به وسیله اظهارنامه از دیگری مطالبه نماید مشروط بر این که موعد مطالبه رسیده باشد.”

بنابراین، اظهارنامه می تواند برای مطالبه حق یا ایفای تعهد، قبل از طرح دعوی در دادگاه، استفاده شود. اظهاریه باید دارای شرایط زیر باشد:

• باید به صورت کتبی تنظیم شود.
• باید توسط اظهار کننده یا وکیل او امضاء شود.
• باید هزینه های قانونی آن پرداخت شود.
• باید به طرف مقابل ابلاغ شود.

در ایران، اظهارنامه قضایی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارسال می شود. برای تنظیم اظهاریه، باید به یکی از این دفاتر مراجعه و فرم مخصوص اظهارنامه را تکمیل کنید. هزینه های قانونی اظهاریه، بر اساس تعرفه های قوه قضائیه تعیین می شود. این هزینه ها شامل هزینه ثبت اظهارنامه، هزینه ابلاغ اظهارنامه و هزینه صدور گواهی عدم حضور است.

کاربرد اظهارنامه قضایی چیست

در قسمت بالا اشاره شد که اظهارنامه قضایی چیست و چه کاربردی دارد. اما به طور کلی کاربرد اظهاریه، به دو دسته جامع تقسیم می شود:

کاربرد اول: اظهاریه می تواند برای مطالبه حق یا ایفای تعهد، قبل از طرح دعوی در دادگاه، استفاده شود. به عنوان مثال، اگر شخصی مبلغی از دیگری طلبکار است، می تواند با ارسال اظهارنامه به او، طلب خود را مطالبه کند.

کاربرد دوم: اظهارنامه قضایی می تواند برای اعلام یک موضوع یا انجام یک اقدام، به طرف مقابل، استفاده شود. به عنوان مثال، اگر شخصی قصد دارد قراردادی را فسخ کند، می تواند با ارسال اظهارنامه به طرف مقابل، فسخ قرارداد را اعلام کند. همچنین، اگر شخصی قصد دارد از طرف مقابل شکایت کند، می تواند با ارسال اظهارنامه، طرف مقابل را به پاسخگویی به شکایت خود دعوت کند.

به طور کلی اظهاریه می تواند برای مطالبه وجه (مطالبه وجه نقد، مطالبه وجه سفته، مطالبه وجه چک و مطالبه وجه خسارت)، مطالبه مال (مطالبه مال امانت، مطالبه مال رهنی و مطالبه مال ناشی از جرم)، مطالبه سند (مطالبه سند رهنی، مطالبه سند مالکیت و مطالبه سند قرارداد)، استفاده شود. همچنین اظهارنامه قضایی می تواند برای اعلام آمادگی برای انجام تعهد (اعلام آمادگی برای تحویل مال، اعلام آمادگی برای پرداخت وجه و اعلام آمادگی برای انجام کار)، اعلام انقضاء مدت قرارداد (قرارداد اجاره، قرارداد خرید و فروش و قرارداد کار)، اعلام فسخ قرارداد ( فسخ قرارداد اجاره، فسخ قرارداد خرید و فروش و فسخ قرارداد کار)،اعلام خیانت در امانت و اعلام تصرف عدوانی نیز، استفاده شود. در مجموع باید گفت، اظهاریه یک ابزار حقوقی مهم است که می تواند برای مطالبه حق یا ایفای تعهد، قبل از طرح دعوی در دادگاه، استفاده گردد.

نحوه تنظیم اظهار نامه قضایی

نحوه تنظیم اظهارنامه قضایی از اهمیت زیادی برخوردار است. همان طور که اشاره کردیم اظهاریه یک سند رسمی است که می‌تواند در دادگاه به عنوان دلیل ارائه شود. بنابراین، اگر اظهارنامه به درستی تنظیم نشود، ممکن است در دادگاه مورد پذیرش قرار نگیرد و باعث احقاق حق شما نشود. در تنظیم اظهارنامه قضایی، باید نکات حقوقی آن را نیز در نظر گرفت:

• دقت و صحت اطلاعات: در تنظیم اظهارنامه قضایی، دقت و صحت اطلاعات بسیار مهم است.
• صراحت و روشنی ادعا: در متن اظهارنامه، باید ادعای خود را به طور صریح و روشن بیان کنید. ادعای شما باید به گونه‌ای باشد که طرف مقابل به راحتی آن را درک کند.
• ذکر دلایل و مستندات: در متن اظهارنامه، باید دلایل و مستندات ادعای خود را ذکر کنید. این مستندات می‌تواند شامل قرارداد، فاکتور، رسید، شهادت شهود و غیره باشد.
• نگارش صحیح و رسمی: اظهارنامه قضایی باید به صورت رسمی تنظیم شود و هرگونه استفاده از کلمات و عبارات غیررسمی در آن قابل قبول نیست.

توصیه می‌شود برای تنظیم اظهاریه، از وکیل یا مشاور حقوقی کمک بگیرید. وکیل یا مشاور حقوقی می‌تواند به شما کمک کند تا اظهارنامه قضایی خود را به درستی تنظیم کنید و از حقوق خود به طور کامل دفاع کنید. در ادامه، به برخی از اهمیت‌های نحوه تنظیم اظهاریه اشاره می‌شود:

اظهارنامه قضایی می‌تواند به عنوان دلیلی برای اثبات ادعای شما در دادگاه استفاده شود. اگر اظهارنامه قضایی شما به درستی تنظیم شده باشد، می‌تواند به شما کمک کند تا ادعای خود را در دادگاه اثبات کنید. همچنین ارائه این سند قانونی می‌تواند روند رسیدگی به پرونده شما را تسریع کند. اگر طرف مقابل نسبت به اظهارنامه شما پاسخگو باشد، این امر می‌تواند نشان دهد که وی ادعای شما را قبول دارد و می‌تواند به روند رسیدگی به پرونده شما کمک کند و این که اظهاریه می‌تواند از تضییع حق شما جلوگیری کند. اما اگر طرف مقابل نسبت به اظهارنامه پاسخگو نباشد، نشان دهنده تخطی از حقوق شماست که در این صورت، می‌توانید با ارائه اظهارنامه به دادگاه، از حقوق خود دفاع کنید.

اظهار نامه قضایی الکترونیکی

اظهارنامه قضایی الکترونیکی به منظور سرعت بخشیدن به فرآیندهای قضایی، کاهش هزینه‌ها و ساده‌تر کردن امور قانونی مورد توجه قرار گرفته است. قبل از ارسال اظهارنامه می بایست به صورت الکترونیکی ثبت شود. برای این کار دو روش وجود دارد. شخص اظهار کننده می تواند به خدمات الکترونیکی سایت قوه قضائیه مراجعه و نسبت به ثبت الکترونیکی اظهارنامه خود اقدام کند. در روش دوم، فرد باید به نزدیکترین دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و از مسئولان آن بخواهد که اظهارات وی را در سایت مربوطه ثبت کنند. مراجع ذی‌ربط در این روش به نشانی www.adliran.ir مراجعه و اطلاعات اظهارکننده را در آن تکمیل می‌کنند. در این مرحله اولین ثبت الکترونیکی اظهارنامه انجام و کد رهگیری برای شخص ارسال می شود. توجه به این نکته اهمیت دارد که برای پیگیری مراحل ابلاغ اظهارنامه قضایی همراه داشتن کد رهگیری الزامی است.

تفاوت اظهارنامه با دادخواست

اظهارنامه قضایی و دادخواست دو سند رسمی هستند که برای اعلام یک حق یا ادعا یا درخواست به شخص دیگری تنظیم می‌شوند. اما تفاوت‌های مهمی بین این دو سند وجود دارد. که در ادامه به آن می پردازیم.

اظهارنامه قضایی می‌تواند برای اهداف مختلفی از جمله مطالبه وجه، تخلیه ملک، تنظیم سند رسمی و غیره استفاده شود. اما دادخواست یک سند رسمی است که برای طرح دعوی در دادگاه تنظیم می‌شود. دادخواست باید توسط خواهان تنظیم شود و در آن باید خواسته و دلایل و مستندات خواسته ذکر شود. اظهاریه و دادخواست از نظر موارد زیر با یکدیگر تفاوت دارند:

• مخاطب: اظهارنامه قضایی به شخص دیگری ارسال می‌شود، اما دادخواست به دادگاه ارسال می‌شود.
• هدف: اظهاریه برای اعلام یک حق یا ادعا یا درخواست به شخص دیگری تنظیم می‌شود، اما دادخواست برای طرح دعوی در دادگاه تنظیم می‌شود.
• آثار: اظهارنامه آثار حقوقی خاصی ندارد، اما دادخواست موجب اشتغال دادگاه می‌شود و رسیدگی به دعوی را آغاز می‌کند.

عواقب عدم پاسخ به اظهار نامه قضایی

تا به این جا متوجه شدیم که اظهار نامه قضایی چیست و چه کاربردی دارد، اما باید از این موضوع نیز مطلع باشید که پاسخ دهی به اظهارنامه قضایی ضرورت دارد یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت قانون به صراحت بیان می کند که در صورت دریافت اظهارنامه قضایی، می توان به آن پاسخ داد و یا آن را نادیده گرفت. به طور کلی هیچ گونه الزام قانونی برای پاسخگویی به آن وجود ندارد. در صورت دریافت اظهارنامه، بهتر است به یک وکیل متخصص در زمینه مربوطه مراجعه نمود.

همچنین باید در نظر داشت که هرگونه پاسخ به اظهارنامه می تواند به عنوان سند در دادگاه توسط طرف مقابل مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین استفاده از تجربه وکیل کاربلد در این زمینه ضروری است. این نکته را باید در نظر گرفت که ارائه هر پاسخی به اظهارنامه، ممکن است بر روند رسیدگی به پرونده تأثیر بگذارد. این نکته را در نظر بگیرید که هرگز نباید در پاسخ خود علیه خود اقرار کنید، زیرا این کار بار حقوقی به همراه خواهد داشت.

کلام آخر

همان طور که از مطالب گفته شده بر می آید امروزه اظهارنامه قضایی به عنوان یک سند رسمی و مهم محسوب می شود که جهت مطرح کردن طرح دعوی بدون مراجعه به دادگاه، مورد استفاده قرار می گیرد و از طریق دادگستری به طرف مقابل مورد نظر اعلام گردد. در واقع راهی قانونی برای دریافت حق و حقوق از طریق مراجع قانونی است. با تنظیم صحیح اظهارنامه توسط یک وکیل مجرب می توان از بروز مسائل بعدی حقوقی جلوگیری نمود.

از شما سپاسگزاریم که ما را در این مقاله همراهی کردید، سایت وکیل برتر ایران سعی بر این داشته که تا شما را با این موضوع که اظهارنامه قضایی چیست و چه کاربردی دارد آشنا کند. در صورت داشتن هرگونه سوال و انتقاد و پیشنهاد می توانید از طریق سایت با ما در میان بگذارید.